بزرگ علوی متولد ۱۳ بهمن ۱۲۸۳ – درگذشت ۲۸ بهمن ۱۳۷۵

بزرگ علوی متولد ۱۳ بهمن ۱۲۸۳ – درگذشت ۲۸ بهمن ۱۳۷۵

بزرگ علوی در کودکی همراه با پدر و برادری که از فعالان سیاسی بودند٬ به آلمان رفت. پس از بازگشت به ایران در اصفهانٓ به کار تدریس در مدرسه صنعتی آلمان مشغول شد. انتقال به تهران و آشنائی با صادق هدایت٬ به انتشار نخستین اثر او چمدان منجر شد. ورق پاره های زندان٬ چندین مقاله و ترجمه از جمله آثار باقی مانده از اوست. پس از انقلاب یک بار به ایران بازگشت و آخرین اثر خود موریانه‌ها را منتشر کرد. منتقدین اما این آخرین آفریده‌ی او را که به ماجراهای ساواک اشاره‌ای داشت کاری ضعیف ارزیابی کردند.

تاریخ فرهنگی، هنری در همه جهان هر چند گاه یک بار با نام شاهکار نویسنده‌ای، ترانه ای جهانی و یا آفریده های شاعری برجسته و نقاشی زبردست….ورق می‌خورد. اما احتمالا در کمتر جای جهان این رویداد به صورت گروهی اتفاق افتاده است. در ایران دو بار شاهد این حادثه‌ی گروهی بودیم. یک بار در دهه چهل خورشیدی با ظهور پنج قله شعر فارسی و تحولی که در ترانه سرائی به وجود آمد و همچنان آبشخور نسل‌های بعدی است. بار دیگر و پیش از آن، در میانه‌ی سال‌های ۱۳۰۰ تا ۱۳۰۹ بود که گروهی از نویسندگان و پژوهشگران نامدار ایران پا به عرصه وجود گذاشتند. “صادق هدایت، مجتبی مینوی، مسعود فرزاد، عبدالحسین نوشین، پرویز ناتل خانلری و بزرگ علوی”.

در سال ۱۳۳۱ علوی سرانجام موفق می‌شود بزرگ‌ترین اثر خود٬ “چشم‌هایش” را منتشر کند. چشم‌هایش نه تنها مورد پسند گروه‌های چپ بود که جوانان عاشق پیشه را نیز شیفته خود کرده بود. کتابی که همچنان به عنوان یکی از نخستین شاهکارهای ادبی ایران از آن نام برده می‌شود. علوی خود گفته است: «تا پنجاه سال دیگر٬ تا صد سال دیگر و بلکه بیشتر باز هم درباره استاد ماکان مردم صحبت خواهند کرد. اما این شاهان و وزیران همین که مردند فراموش می‌شوند.»

مطالعه بیشتر