- کتاب فیلمنامه
- تعداد صفحات: 21
- نويسنده: عبدالحسین سپنتا
- ناشر: چاپخانه باستانی بمبئی
کتاب دختر لر – نویسنده عبدالحسین سپنتا
کتاب دختر لر – نویسنده عبدالحسین سپنتا
دختر لُر نخستین فیلم ناطق به زبان فارسی است. خان بهادر اردشیر ایرانی این فیلم را در سال ۱۳۱۲ خورشیدی، در استودیو امپریال فیلم در بمبئی ساخت. این فیلم در بین مردم با نام «جعفر و گلنار» (اسمِ کاراکترهای اصلیِ فیلم) شناخته شد.
…
فیلم داستان گلنار، دختر یک بازرگان ثروتمند، است که در کودکی و در حملهٔ قلیخانِ راهزن و ایادیاش در غارت شهرشان اسیر دزدان شده و حالا کار وی به رقاصگی در قهوهخانهای در لرستان کشیده شدهاست. با گذشت سالها و بزرگشدن گلنار، قلیخان به او علاقه نشان میدهد. در قهوهخانه، گلنار با جوانی بهنام جعفر آشنا میشود که از طرف دولت برای حل مسئلهٔ راهزنان به لرستان فرستاده شدهاست. جعفر و گلنار بهتدریج به هم علاقهمند شده و تصمیم به فرار میگیرند. قلیخان از نقشهٔ آنها مطلع شده و به جعفر پیشنهادِ پیوستن به راهزنان را میدهد. جعفر پیشنهاد او را رد میکند و بهدستِ قلیخان زندانی میشود؛ اما بهکمک گلنار از چنگ راهزنان رها شده و …
…
فیلم زمانی را بهتصویر میکشد که در آن ایران غرق در هرجومرجِ ناشی از جنگ جهانی اول، و بهویژه پس از انقلاب کمونیستی ۱۹۱۷ روسیه است. فرار زوج فیلم به هند تصویرگر تجربهٔ مشترک بسیاری از مهاجران به هند در آن زمان است. بازگشت آن دو به ایران هم به انقراض قاجاریان و تأسیس حکومت پهلوی بهدستِ رضاشاه ارتباط داده شدهاست. بر پایهٔ گفتهای از سپنتا، دیدگاه میهنپرستانهٔ فیلم برای ایجاد حسّ غرور در ایرانیانی که در هند و ایران زندگی میکردند بودهاست:
«از آنجا که این نخستین فیلم ناطق ایرانی بود که در جهان پخش میشد، احساس کردم که باید تصویر روشنی از ایران ارائه دهد؛ از این رو فیلم تا حدی با تبلیغات حکومتی همسو بود… با این وجود، باید اقرار کرد که فیلم غرور ملی ایرانیان مهاجر را افزایش داد.»
|