نشریه ملانصرالدین

نشریه ملانصرالدین

ملا نصرالدین نام نشریه‌ای بود که به سردبیری جلیل محمدقلی‌زاده به زبان ترکی آذربایجانی و گاهی به زبان روسی منتشر

می‌شد. این مجله که در سال ۱۹۰۶ تأسیس شد در ابتدا از ۱۹۰۶ تا ۱۹۱۷ در تفلیس منتشر می‌شد. سپس انتشار آن در

۱۹۲۱ در تبریز و از ۱۹۲۲ تا ۱۹۳۱ باکو ادامه یافت. این مجله به زبان ترکی آذربایجانی چاپ می‌شد که هنوز به رسم‌الخط عربی

بود و بعد با روی کار آمدن شوروی الفبای لاتین جای آن را گرفت. البته هر از گاهی به زبان روسی نیز منتشر می‌شد. این مجله

که به مدت ۲۰ سال منتشر شد برای بسیاری از خوانندگان، دریچه‌ای برای آشنایی با عالم سیاست در قالب طنز گشود. میرزا

علی‌اکبر صابر بنیان‌گذار مجله، با نام مستعار هوپ‌هوپ در آن اشعار انتقادی خود را منتشر می‌کرد.

نخستین شمار این مجله در ۱۰۰۰ نسخه چاپ شد. اما خیلی زود به ۲۵۰۰۰ نسخه در روز رسید.

ملا نصرالدین نامی که برای این مجله انتخاب شده بود شخصیت افسانه‌ای

است که در ادبیات و فرهنگ عامه بیشتر کشورهای

خاورمیانه و آسیای مرکزی به عنوان یک ملای ظاهراً ساده لوح ولی با بصیرت معروف است.

مجله ملانصرالدین تلاش می‌کرد دنیای مدرن آن روزگار را در قالب کاریکاتور و طنز سیاسی به مردم نشان دهد. این مجله به

حقوق و برابری زنان توجه ویژه‌ای داشت و همواره فریاد می‌زد که زنان نه تنها در جامعه بلکه در محیط خانواده نیز هیچ حقی

ندارند و شوهران و مردان به اشکال مختلف حتی کتک زدن زنان

به آنها اجحاف می‌کنند. مجله ملانصرالدین به صراحت با دخالت

مذهب در امور خصوصی و آزادی افراد در یک جامعه سکولار مخالف بود.

این نشریه که به انتقاد از حکومت‌های ایران قاجاری و عثمانی، خرافات و عادات مردم قفقاز و کشورهای اسلامی، و .. نقش

مهمی در بیداری مردم و جنبش مشروطه ایران داشت.

مطالعه بیشتر